JANGKA MASA DALAM KAJIAN EKONOMI (SHORT RUN, LONG RUN)

Walaupun terdapat konsep jangka masa singkat, tetapi analisis ekonomi lebih tertumpu kepada jangka masa pendek dan jangka masa panjang. Pelajar ekonomi sejak pengajian prauniversiti tingkatan 6 diperkenalkan dengan istilah jangka masa seawal tajuk pengenalan, iaitu berkenaan peralihan keluk kemungkinan pengeluaran yang berpunca daripada pertumbuhan ekonomi masa hadapan, atau jangka panjang. Perbincangan tentang jangka masa akan lebih penting apabila membincangkan teori pengeluaran.

Jangka pendek berbeza dengan jangka panjang kerana wujud sekurang-kurangnya satu faktor tetap (input tetap), di samping faktor berubah. Dalam jangka panjang, semua faktor ialah input berubah; tiada lagi faktor atau input tetap. Bagi sesebuah firma, perbezaan jangka masa merujuk kepada keupayaan atau kapasiti mengubah-ubah tingkat kuantiti keluaran berdasarkan faktor yang ada.

Dalam jangka pendek, firma hanya memiliki satu loji yang diwakili oleh keluk kos purata jangka pendek (short run average cost, SAC). Loji ialah unit pengeluaran berbentuk fizikal dalam proses pengeluaran (barang dan perkhidmatan). Apabila keluaran terus meningkat, sedangkan tingkat keluaran berkenaan hanya tercapai pada bahagian SAC sedang menaik, iaitu melepasi tingkat loji optimum (titik minimum SAC), maka firma dianggap tidak cekap.

Barang diingat bahawa SAC ialah gabungan antara kos tetap purata (average fix cost, AFC) dengan kos berubah purata (average variable cost, AVC). Analisis kos menerusi gambar rajah biasanya hanya memaparkan keluk AC, AVC dan MC (kos sut, marginal cost). Sebabnya ialah pengaruh AFC makin lemah apabila berlaku peningkatan jumlah keluaran, apatah lagi untuk operasi firma dalam jangka panjang.

Contoh mudah bagi menjelaskan perkara di atas ialah penjaja mi sebagai firma. Penjaja hanya memiliki sebuah gerai bergerak dengan sebuah kuali dan seunit tong gas sebagai loji, iaitu sebagai faktor tetap. Bahan mentah seperti mi basah, sayur dan segala rencah lain boleh ditambah bila-bila masa jika terdapat peningkatan permintaan, tanpa perlu menambah kuali atau tong gas.

Apabila permintaan terus meningkat, kuali dan tong gas sedia ada tidak lagi cekap untuk menyediakan segala jenis mi yang diminta. Maka, penjaja perlu menambah jumlah kuali dan tong gas, bahkan mungkin perlu membuka gerai baharu atau cawangan. Sebaik sahaja kuali, tong gas atau gerai ditambah, maka operasi penjaja sudah dikira bersifat jangka panjang.

Kuali dan tong gas yang bersifat faktor tetap dalam jangka pendek sudah menjadi faktor berubah dalam jangka panjang. Jika keluaran hendak terus ditambah, lebih banyak loji akan diperlukan. Dalam kata lain, penjaja telah melakukan penyesuaian saiz loji dengan menambah semua faktor bagi memenuhi perubahan pasaran.

Skala atau tempoh jangka pendek atau jangka panjang ditentukan oleh proses penyesuaian loji semata-mata. Maknanya, sebaik sahaja terjadi perubahan saiz loji, operasi firma tidak lagi bersifat jangka pendek, sebaliknya sudah menjadi jangka panjang. Konsep jangka masa dalam kajian ekonomi tidak diukur menerusi skala konservatif seperti jam, hari, minggu, bulan dan tahun.

Contoh analisis berkaitan 


Hubungan antara kos jangka pendek dengan kos jangka panjang (SAC, SMC, LAC, LMC, AR, MR)


Loji optimum / keluaran optimum / kecekapan / lebihan, pembaziran kapasiti

Keluk Perancangan / Keluk Envelop

Ekonomi Bidangan dan Tak Ekonomi Bidangan

Firma persaingan sempurna hanya memperoleh untung normal dalam jangka panjang

Firma monopoli memperoleh saiz untung lebih besar dalam jangka panjang